Geschiedenis van de Lage Landen
26 maart 2012
Een poosje geleden zapte ik er per ongeluk langs. Eigenlijk ben ik niet zo dol op Ernst Daniël Smid, dus ik dacht dat ik vrij snel zou afhaken. Maar God in de Lage Landen is een prachtige serie. Zo’n beetje alle facetten van de Vaderlandse geschiedenis komen voorbij. Met iedere aflevering zie je Nederland groeien.
De Saksen, de terpen, de opkomst van dorpen, de verstedelijking in de Middeleeuwen, de Opstand, Beeldenstorm, de stichting van de eerste universiten. Zowel Nederland als België wordt ruimschoots vertegenwoordigd. Er is veel aandacht voor belangrijke namen die bij het grote publiek minder bekend zijn: Jan van Scorel, Anna Maria van Schurman, Hendrick de Keyser.
Je ziet dat er tijd en moeite in is gestoken. En Smid kan bijna net zo mooi vertellen als professor Pleij. Het is geschikt voor alle leeftijden.
Alle afleveringen van God in de Lage Landen zijn online te bekijken. Hieronder links naar alle afleveringen op chronologische volgorde.
- God komt aan wal. Over Willibrord, Bonifatius en Liudger.
- God in het klooster. Over de Middeleeuwen, kloosters en het ontstaan van dorpen in de Nederlanden.
- God in de kerk. Over de Dom van Utrecht, hoe kerken veranderden in statussymbolen en de Beeldenstorm.
- God in je moerstaal. Over Luther, Erasmus en de Statenvertaling.
- God in de fabriek. Over de industrialisatie, Van Gogh en Daens.
- God in de toekomst. Over de secularisatie en het contemporaine christendom.
- God in het gedogen. Over Willem van Oranje, Hugo de Groot en Neerlands tolerantie.
- God in de skyline. Over architectuur, Willem III, het Rijksmuseum en architecten Hendrick de Keyser (ontwerper van de Westerkerk, Montelbaanstoren en vele andere) en Pierre Cuypers huis (ontwerper van Rijksmuseum, Amsterdam CS en vele andere).
- God in de zuilen. Over de verzuiling.
- God in de verf. Over Jan van Scorel en de Renaissance.
- God onder de loep. Over het onstaan van universiteiten en Anna Maria van Schurman, die moest vluchten voor Alva en de eerste vrouwelijke studente van de Nederlanden werd.
- God in het feestgedruis. Over carnaval, sint maarten en andere christelijke feesten.
Ook verkrijgbaar in twee dvd-dozen: God in de Lage Landen serie 1 (EAN 8715664091135) en serie 2 (EAN 8715664093979). Op de homepage van het programma staat meer aanvullende informatie.
Toegift d.d. november 2016: er zijn na 2011 nog twee reeksen gemaakt, eentje in 2012 en een in 2014.
Tot zevenmaal zeventig maal
11 september 2011
Ik dacht dat de parabel van de onbarmhartige dienstknecht er best lekker in zat. Cato zong de hele week ook al zo gezellig de evergreen van Elly Zuiderveld, ‘Tot zevenmaal zeventig maal’. Dacht ik.
Tot Philip zei: ‘Mam, hoor je nou wat Cato zingt?’ Er bleek een kleine variatie in de tekst geslopen te zijn.
♪ ♫
Tot zevenenzeventig maal
Geef ik een ander de schuld ♪ ♪ ♫
We blijven er nog even aan werken.
Liever dan geluk
27 december 2010
Gisteren een prachtig interview gezien van Paul Witteman met Herman Finkers. Het ging over kunst, geloven, muziek, literatuur en de dood. Over Reve en Wilmink, Bach en mystiek, over de talen van de liefde. Ik kijk zelden een uur achter elkaar geboeid naar televisie, maar hiervoor ben ik opgebleven. Hier te zien.
Kerststal knutselen
22 december 2010
Terwijl Philip in zijn pyjama zit te legoën
en Superwoman haar roze lel van een computer bedient (nee, ik vind het ook niks, een ‘educatieve laptop’, maar Sinterklaas dacht daar anders over nadat Cato het drie keer als liefste wens op een lijstje in haar schoen had gestopt),
bouwt Jet een valreepkerststal.
Het is een overzienbaar project, net iets minder tijdrovend dan de andere kerststallen die we ons hadden voorgenomen te maken – zoals die van zelfgenaaide viltpoppetjes, waarbij we niet verder kwamen dan een vilten os en kameel.
Mocht je om een knutsel verlegen zitten, dan zijn hier de bouwplaten van twee verschillende kerststalletjes – à vous de choisir.
Dit is een pdf met de bouwplaat van kerststal 1. Totaal drie pagina’s. Ik kan de rechthebbenden niet meer achterhalen; mocht iemand zijn eigen tekeningen herkennen, geef dan even een gil.
En dit is de tweede stal.
Hier de pdf met de bouwplaat van kerststal 2. Omdat Maria Jezus daar in de armen houdt, is er een aanvullend pdf’je waarop Moeder en Kind los getekend zijn, zodat je baby Jezus in de kribbe kunt leggen. Staat hier. Deze kerststal is beduidend uitgebreider dan de eerste en beslaat tien pagina’s. Komt van deze site.
3000 dukaten
6 april 2010
Ik had een vreselijk leuk blogidee voor Pasen, maar daar is niks van terechtgekomen. Daarom deze maar. Ook leuk, maar Pasen is nu al voorbij. Dus hij is alvast voor Hemelvaart. Of Pinksteren. Of sint-juttemis.
De interactieve Sixtijnse Kapel
Michelangelo kreeg volgens zijn biograaf Asciano Condivi 3000 Venetiaanse dukaten voor het maken van de fresco’s in het Apostolisch Paleis. Wij mogen er nu gratis en voor niks naar kijken.
En het bespaart je een voetreis naar Rome (soms ben ik zo geestig dat ik er zelf in blijf).
Op reis naar Rembrandt
6 september 2009
Uit het dagboek van Philip: *)
‘Wij (mama, ik en Jet) zijn in een nieuw boek begonnen: Julia’s reis. En tot nu toe vind ik het leuk. Het gaat over een mijsje meisje dat teruggaat in de tijd van Rembrandt van Rijn, en weet je wat zo grappig is? Wij (mama, ik, Jet en Cato) gaan vrijdag naar het Rembrandthuis.’
Want als je zo’n boek leest, wil je op tijdreis. Ook even zitten in de keuken waar Hendrickje en Titus melk dronken, kijken in het atelier waar het licht zo mooi naar binnen schijnt.
Voordat je op tijdreis gaat, moet je eerst een prozaïsche treinreis ondernemen. En dat wordt steeds makkelijker met Cato. Ze hoeft nu niet meer per se alle trapjes van de dubbeldekkertrein op en af. Ze brult niet meer bij iedere halte dat ze eruit wil. En ze poept niet meer standaard haar broek vol, halverwege de reis, bij voorkeur in een overvolle coupé, waarbij het dilemma ontstaat: wachten met een schone luier en de geur dik als stroop in de coupé laten hangen, of alle reizigers door de zure appel heen laten bijten en terplekke verschonen op bank of grond, zodat de lucht een fractie erger wordt, maar daarna in intensiteit afneemt. Nee, het ging allemaal heel soepel deze keer.
Voordat we naar Rembrandts oude huis gingen, bezochten we eerst de tentoonstelling in de Beurs van Berlage. Alle schilderijen en etsen van de meester onder één dak – nep, want digitale reproducties op origineel formaat. Foto’s van het echte werk, zeg maar. Het nadeel daarvan is dat je niet de dikke klodders verf ziet, niet voor het echte doek staat. Het voordeel is, dat je veel dichter bij de schilderijen kunt komen dan je ooit in een museum kunt. Je kunt ze zelfs aanraken.
En er hangen vergrootglazen, zodat je details nog beter kunt bekijken. Kijk nou toch, déze handen. Daar krijg je toch tranen van in je ogen?
Op geen enkele andere expositie met originele doeken zou je ooit zoveel werk bij elkaar kunnen zien. Ook het schilderij waarin Julia verdwijnt, hing er. Philip en Jet hebben het nog geprobeerd,
maar tevergeefs. Jet wist wel waarom de tijdreis niet lukte: dit was natuurlijk niet het echte schilderij.
De meeste lol hadden we bij het gedeelte ‘Echt of nep?’, waar je de echte Rembrandt van de vervalsing kon onderscheiden. Zoals Het offer van Abraham (sorry voor de lelijke flits in het midden).
Klik op de foto’s voor een vergroting
Van het neppe werk naar het echte huis. Ik was er nog nooit geweest en het heeft echt wel wat, hoor, wandelen op het marmer waar Rembrandt wandelde, staan in het atelier waar hij stond.
In de museumwinkel kochten we potjes oker om thuis aan te maken met lijnolie, zodat we verf kunnen maken zoals in de zeventiende eeuw. Kunnen we telkens een beetje op tijdreis gaan.
———————–
*) Deel van onze taallessen. De kinderen schrijven iedere dag een stukje in een dagboek. Alles mag: een daadwerkelijk verslag van hun dag, iets wat hen te binnen schiet, zomaar een liedje of verhaaltje, wat dan ook. Daarna verbeteren we het samen.
School met den Bijbel
11 juni 2009
Kent u die mop van dat gezin dat naar het Anne Frankhuis zou gaan?
Precies. Ze gingen niet.
Ze gingen naar het Bijbels museum. Ze hadden al een paar keer geprobeerd het Anne Frankhuis binnen te dringen, maar telkens was daar een onoverkomelijk obstakel in de vorm van a) een rij tot aan de Westertoren of b) internetkaartjes die uitverkocht bleken te zijn.
Maandag wilden we het weer eens proberen. De onlinekaartjes waren gewoontegetrouw uitverkocht, maar avontuurlijk als we zijn, zouden we de gok wagen. Afgaande op de kaartverkoop van andere dagen leek halverwege de middag, zo rond half drie de beste tijd. Daarvóór wilde ik even langs het Bijbels museum; dat ligt in de buurt van het Anne Frankhuis en we waren er nog nooit geweest. Mijn verwachtingen van het Bijbels Museum waren niet al te hoog gespannen; ik dacht dat we er een uurtje zouden doorbrengen om vervolgens op ons gemak naar het Achterhuis te wandelen.
We pakten een tram richting Spui en begonnen met ijs bij onze oude favoriet Lanskroon, de bakker met zijn kakelverse, bijzondere ijssmaken. Basilicumijs was deze ochtend niet gemaakt, maar rabarbersorbet met gemberstukjes en bloemenroomijs zijn genoeg om gelukkig van te worden.
Het Bijbels Museum bleek niet de vergane glorie te zijn die ik had verwacht. Het pand is prachtig gerestaureerd en de tentoonstellingen waren zeer de moeite waard. De tijdelijke expositie over Salomo’s beroemde tempel was erg mooi, zowel de replica van het zeventiende-eeuwse model als de digitale presentatie, waarbij je de tempel van alle kanten te zien kreeg.
Met een cathechesespeurtocht trokken we verder door het pand, van de derde verdieping tot de kelder, van de tabernakel (mooie presentatie) tot de Tempelberg.
Er was genoeg te zien, te herkennen en te doen. In de kelder kon je onder meer in Bijbelse talen schrijven, met een sjabloon van het Griekse en Hebreeuwse alfabet. Je naam als sjibbolet, want je bent immers al gekend van voordat je geboren werd.
Je kon Goliath onderuithalen met de slinger van David,
en Bijbels snuffelen in het geurenkabinet – zoals u ziet geen onverdeeld genoegen.
We ontdekten steeds meer dingen. Natuurlijk de bijbelgeschiedenis die de kinderen overal herkenden. En de plafondschilderingen hadden wel niet zo veel te maken met de Bijbel, maar daarin ontdekten ze verhalen waarover we gelezen hadden in Griekse en Romeinse mythen – goden die werden vereerd in de tijd van de Bijbel.
Zo dwaalden we door de kamers en door de lieflijke tuin en werd het later en later. In plaats van een uurtje hadden we drie uur door het museum gescharreld. Het had geen zin meer om naar het Anne Frankhuis te gaan, daar hadden we allemaal vrede mee.
Maar weet je, toeval bestaat niet. Zeker niet als je in een Bijbels Museum bent. Want wie kwamen we tegen? Je gelooft het niet. Anne Frank. Nou ja, bijna dan.
Het was Jip Wijngaarden, de actrice die Anne Frank speelde in dé uitvoeringen van het Dagboek, het toneelstuk en de film. Wat ik normaal nooit doe, deed ik nu wel: ik sprak haar aan. En we raakten aan de praat. De kinderen hadden delen van het toneelstuk gezien en Jet vroeg of ze nog steeds actrice was. Dat bleek niet zo te zijn. Ze maakt al jaren een ander soort kunst, schilderijen en sculpturen geïnspireerd op de Bijbel. Ze had ansichtkaarten van haar werk bij zich en liet ons al haar werken zien; gaf toelichting bij de bronzen beelden die ze gemaakt had, vertelde hoe groot de doeken in werkelijkheid waren, waar ze geëxposeerd waren en wat ze ermee bedoelde. Prachtige voorstellingen zoals deze jakobsladder, met in plaats van engelen, een tekst uit Spreuken (hoofdstuk 30, vers 2-4, zoek maar eens op).
Ik vroeg of er een catalogus van haar werk verschenen was en die bleek er inderdaad te zijn (je kunt hem hier zien, samen met meer afbeeldingen van haar schilderijen). Toen we allang afscheid genomen hadden en ieder ons weegs door het museum gingen, schoot ze me even later nog eens aan: ‘Mag ik je een set van de kaarten met schilderijen geven?’ Een retorische vraag natuurlijk. Wie wil dat nou niet?
Ik vond het vreselijk leuk om haar tegen te komen. Als ik aan Anne Frank denk, denk ik altijd aan háár prachtige vertolking. Jip, of eigenlijk Yanneke, haar echte naam, woont in het buitenland, maar was een paar dagen in Nederland voor een televisieprogramma. Anne Frank zou vrijdag 80 jaar geworden zijn en de NPS zendt die dag een herdenking uit. Dus als je morgenavond om half negen naar Nederland 2 zit te kijken en je ziet Yanneke Wijngaarden, dan moet je maar denken: in het echt is ze ook heel leuk. En toeval bestaat niet.
Nieuwe hemel – nieuwe aarde, Jip Wijngaarden
Van alle markten thuis 