Even levelen
22 februari 2013
Dertien jaar
Hoe dichter we de middelbareschoolleeftijd naderden, hoe meer ik als een opgejaagd konijn internet en boeken doorzocht op zoek naar moed, bevestiging en mogelijkheden.
Sinds een paar jaar is het zo ver. En ik kan zeggen: het gaat erg goed. Ik zit al even niet meer in het commerciële circuit, maar als ik een bedrijfsmemo over ons onderwijs zou opstellen, zou het ongeveer zo klinken:
Nu we Q3 van het tweede jaar ingaan, kan ik op basis van de kpi’tjes zeggen dat het lekker draait. We hebben de afgelopen jaren wat pilots gehouden die niet allemaal even succesvol waren, maar dat is niet erg. Daar kunnen we alleen maar van leren.
Zo bleek een louter bottom-up-benadering voor ons niet te werken. Kijk, je kan de klant wel centraal stellen, maar uiteindelijk gaat het erom wat er onder de streep overblijft. Je moet die benchmark halen. Dus hebben we een verandertraject ingesteld. En wat bleek? Het is een combinatie van luisteren naar het werkveld én aansturen, waarbij een breed draagvlak een eerste vereiste is.
We zijn niet uit op quick wins; het stukje meerwaarde zit hem juist in de flexibele aanpak. Zolang we de focus maar houden – dan kunnen we aan het eind van de dag zeggen: mensen, we hebben het gehaald. Tot die tijd is het een kwestie van vlieguren maken.
Als er iets is wat me uit m’n comfortzone gehaald heeft, dan is het wel thuisonderwijs. Niet alleen het bepalen van de aanvliegroute, maar ook het hele gebeuren eromheen. Literatuur scannen, vragen voorbereiden, originele invalshoeken bekijken. Out of the box-denken zonder dat je te boek wilt staan als Malle Pietje. En blijven levelen natuurlijk. Kijken of de strategie werkt en zo niet: beleid aanpassen.
Natuurlijk houden we weleens een overlegmomentje voor de broodnodige 360-graden feedback, maar niet te lang en te vaak. Sparren is leuk, maar op een gegeven moment moet je die stap maken. Het is een kwestie van doen. Handjes en voetjes geven en gaan uitrollen. Dan zie je dat iedereen aanhaakt en weet je: we zitten op de goede weg.
Het is ontzettend belangrijk om de authenticiteit van je kinderen te borgen. Laten zijn wie ze zijn en toch eruit halen wat erin zit. Ruimte geven aan hun creativiteit, meesurfen op die eigen flow, maar ook empoweren, zodat ze ervaren dat het voldoening geeft als je een lastige klus doorzet. Dat is ook een stukje compliance naar de leerplichtambtenaar toe; je laat zien dat je ruimschoots het aangegeven onderwijsniveau aanhoudt. Een winwin-situatie. Verder natuurlijk veel buitenschoolse activiteiten om goed burgerschap te demonstreren.
Samenvattend denk ik dat we op de goede weg zijn. Een snoeiharde forecast voor de komende jaren blijft tricky, maar geleid door onze rendementen uit verleden geloof ik dat we met commitment en een helikopterview een heel eind komen.
Drie weken
Als je begint met thuisonderwijs, vraag je je af hoe het moet als-ze-straks-vier-zijn. Je hebt acht scholen bezocht, gewikt, gewogen, eindeloos gepraat en besloten dat het thuisonderwijs gaat worden. In de euforie van de beslissing is alles te overzien, maar dan slaat de twijfel toe. Kun je dit eigenlijk wel? Een tweejarige: à la, maar een kleuter? Op de rijpe leeftijd van vier jaar gaat het beginnen. Hoe zit dat met vaderdagwerkjes? Kringgesprekken? De blokkenhoek? Het veterdiploma?
Tweeënhalf jaar
En dan blijkt dat het vanzelf gaat. Het jongetje van twee wordt drie. Terwijl hij je helpt om de spruitjes te schillen, welt de een na de ander vraag bij hem op. Je praat voortdurend met elkaar. Iedere dag ontdekt hij nieuwe dingen. Dat jongetje van van drie stopt niet met leren als hij vier wordt.
Bijna vier
Je haalt opgelucht adem. Het leven gaat verder, de wereld draait door. Je leest honderd boekjes voor, en terwijl je samen de slagroom klopt, zingt hij het abc-liedje.
Dan gloort groep 3 aan de horizon. Groep 3, dat is me wat. Daar begint het echt. Hij kan al een beetje lezen en kent alle dieren bij soort en habitat, maar zal hij ooit goed leren schrijven? Nieuwe vriendjes maken? Punniken? Fietsen? Hij houdt niet van tekenen, hoe moet dat met zijn fijne motoriek?
Zes jaar
Weer blijkt het vanzelf te gaan. Het jongetje van zes wordt zeven. Hij houdt nog steeds niet van tekenen, maar wel van lego; uitstekend voor de fijne motoriek. Hij leert schrijven en hoofdsteden en breuken. School is geen onderwerp van discussie. Niet op zijn sportclubs en niet bij zijn vrienden. Politie-en-boefje is veel belangrijker.
Zo kom je op het grootste kruispunt van de beslissing die je acht jaar geleden genomen had. De middelbare school.
Twaalf jaar
En ook nu blijkt: het loopt in elkaar over. Je twaalfjarige zoon wordt dertien en er zijn geen aardverschuivingen.
Je kent je kind. Je weet wat hij kan. Net zoals je zijn eerste stapjes en woordjes hebt meegemaakt, heb je gezien hoe hij zijn eerste rekensommen maakte, van 2+3 tot algebra en meetkunde. Je zag hoe hij begon te lezen, moeilijke concepten tot zich liet doordringen, nadacht over de dingen. 
Je weet waar hij goed in is en waar hij nog in moet groeien.
Er blijven genoeg dingen over waarvan ik wakker kan liggen, maar met voortgezet onderwijs heb ik vrede. Het vergt inventiviteit en souplesse, maar het is ont-zet-tend leuk.
Na het weekend: een week uit het leven van… Philip.
Van alle markten thuis 