Letters zetten
11 juni 2011
Zoals ik al zei, van het een komt vaak het ander. Je begint met het scheuren van een oude krant, vervolgens neemt iemand je mee naar een papiermolen en nodigt een ander je uit voor het Museum van het Boek. Voor je het weet ben je present bij een drukkerijworkshop in Meermanno Westreenianum.
Eerst spelen met letters in de tuin,
daarna spelen met letters in de museumdrukkerij.
Het is leuk om te zien hoe drukletters op papier gezet werden – zonder de computer en printer die je thuis hebt. We kregen uitleg over de loden letters, en in plaats van zelf te gaan drukken, mochten de kinderen karakters op een andere manier gebruiken. Ze maakten geen woorden van alle cijfers en letters, maar schilderijtjes.
Want met een S kun je de slurf van een olifant maken als je hem een beetje kantelt. Een 7 kun je gebruiken als neus, een C in spiegelbeeld doet dienst als linkeroor en een liggende 8 wordt al snel een brilletje – of in Philips geval een bos krullen: een heleboel kleine 8’tjes naast en over elkaar gestempeld.
Zoveel te kiezen. Letters en cijfers in alle vormen en formaten.
En er werd ongegeneerd gesmeerd. Heerlijk. Vooral als het plaatsvindt in andere huizen, aan andere tafels en boven andere vloeren dan de mijne.
Als je nog nooit in Museum Meermanno geweest bent, moet je voor de lol eens gaan. Het is niet het eerste museum waar je aan denkt met kinderen, maar man, met je museumjaarkaart loop je zo even binnen in dat schitterende pand.
Baron van Westreenen heeft in zijn jaren van alles verzameld, van Griekse vazen tot dierenmummies. Maar vooral boeken natuurlijk. In 1797, hij was toen veertien jaar, schreef de jonge baron al aan zijn achterneef (in het Frans natuurlijk, de taal van deftige mensen):
‘Ce sera pour moi toute une fortune que de devenir boek-wurm’ (‘Ik zou zielsgraag een boek-wurm willen worden’).
Als je door de beeldschone zalen schrijdt, zie je dat het hem gelukt is. Er zijn mensen die hun geld slechter besteed hebben, zal ik maar zeggen.
Voor onze schatjes volgde er nog een speurtocht door de mahoniehouten museumvertrekken en een opdracht in de tuin.
Taken die buitengewoon serieus werden opgevolgd.
Ik heb ze niet in het Frans horen overleggen, maar grote kans dat er tussen die Vlaamse en Hollandse thuisonderwijskinderen een klein boekenwurmpje aan het groeien was.
—
- In zeven minuten leidt Henk van Os je rond door het museum in zijn onvolprezen Beeldenstorm.
- Naast het drukkerijprogramma biedt Meermanno meer workshops voor (school)groepen en verjaarsfeestjes. We hebben zelf nog ervaring met het Scriptorium, ook erg leuk: gekleed in monnikspij op de stemmige museumzolder schrijven met een ganzenveer.
- En wie was nou de uitvinder van de boekdrukkunst: Laurens Janszoon Coster of Johannes Gutenberg? Het antwoord krijg je in twee korte filmpjes: Het mysterie van de Nederlandse boekdrukkunst deel 1 (5 min.) en deel 2 (4 min.).